Thông tin về bệnh viêm gan siêu vi C cho người định cư và người mới đến Canada

Tìm hiểu thêm về bệnh viêm gan siêu vi C bằng tiếng Việt

Trang web này cung cấp thông tin cơ bản mới nhất về viêm gan siêu vi C bằng ngôn ngữ của các cộng đồng nhập cư lớn nhất Ontario.

Tình hình viêm gan siêu vi C ở người định cư và người mới đến Canada

Cứ 3 người bị nhiễm viêm gan siêu vi C ở Canada thì có 1 người sinh ở nước ngoài, phần lớn là từ các quốc gia có tỷ lệ viêm gan siêu vi C cao. Viêm gan siêu vi C thường phổ biến trong một số cộng đồng nhập cư hơn là so với dân số chung của Canada. Vì vậy, tìm hiểu thông tin về viêm gan siêu vi C và xét nghiệm kiểm tra là rất quan trọng.

Viêm gan siêu vi C và lá gan

Viêm gan siêu vi C là một loại siêu vi gây tổn thương gan.

Viêm gan siêu vi C là bệnh gan do siêu vi viêm gan C gây ra. Khi siêu vi này xâm nhập vào máu thì đi đến gan, rồi lây nhiễm vào các tế bào gan và bắt đầu sinh sản.

Khoảng 25% bệnh nhân tự khỏi bệnh một cách tự nhiên trong vòng vài tháng. Khoảng 75% bệnh nhân không tự hết và tiếp tục tiến triển thành bệnh gan mạn tính. Siêu vi này sinh sản bằng cách tấn công và chiếm lấy các tế bào gan trong khi hệ miễn dịch của cơ thể cố gắng chống lại chúng. Điều này dẫn đến tình trạng viêm và tổn thương ở gan. Theo thời gian, tổn thương này dẫn đến mô sẹo được gọi là xơ hóa.

Đối với hầu hết bệnh nhân, tổn thương gan xảy ra từ từ. Người bệnh có thể sống với bệnh viêm gan siêu vi C trong vòng 20 đến 30 năm hoặc hơn mà không cảm thấy bị bệnh, mặc dù siêu vi vẫn đang làm tổn thương gan. Theo thời gian, vết thẹo trong gan và xơ cứng gan có thể tiến triển nặng hơn. Điều này được gọi là xơ gan. Xơ gan có thể dẫn đến ung thư gan, suy gan hoặc tử vong.

Hiện nay đã có thuốc điều trị viêm gan siêu vi C có hiệu quả cao và chữa khỏi cho hầu hết bệnh nhân.

Lá Gan

Gan là một cơ quan quan trọng giúp cơ thể chống nhiễm trùng, phân hoá các độc tố (chất độc) và thuốc, tiêu hóa thức ăn, và nhiều chức năng khác.

Gan rất quan trọng vì nó:

lọc hóa chất và các chất khác lưu hành trong cơ thể
hỗ trợ trong tiêu hóa thức ăn
giúp sản xuất máu và nhiều protein khác

Lá gan thường rất bền bỉ và có chức năng tự chữa lành. Tuy nhiên, các loại siêu vi, rượu, hóa chất và một số loại thuốc có thể làm tổn thương gan vĩnh viễn theo thời gian và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của nó.

Bạn không thể sống mà thiếu lá gan.

Cách lây nhiễm viêm gan siêu vi C

Viêm gan siêu vi C lây truyền theo đường máu

Viêm gan siêu vi C không lây nhiễm qua tiếp xúc thông thường hoặc không lây qua ôm, hôn hoặc đụng chạm vào người bị bệnh này. Nó cũng không lây nhiễm nếu sử dụng các dụng cụ mới hoặc dụng cụ đã được tiệt trùng đúng cách trong các thủ thuật y khoa hoặc khi sử dụng ma túy.

Siêu vi này xâm nhập vào máu thông qua các vết trầy xước, vết cắt trên da hoặc các màng bảo vệ khác của cơ thể. Viêm gan siêu vi C là một loại siêu vi mạnh – nó có thể sống bên ngoài cơ thể trong nhiều ngày. Điều này có nghĩa là siêu vi này có thể lây nhiễm qua máu đã khô.

Các con đường lây nhiễm thông thường của viêm gan siêu vi C là:

Tái sử dụng các dụng cụ y tế, nha khoa hoặc phẫu thuật không được tiệt trùng đúng cách. Tại Canada, các thiết bị y tế, nha khoa và phẫu thuật luôn được tiệt trùng đúng chuẩn. Ở một số cơ sở y tế ngoài Canada, các dụng cụ này có thể không được tiệt trùng đầy đủ.
Truyền máu hoặc cấy ghép nội tạng không được sàng lọc viêm gan siêu vi C. Tại Canada, máu hiến tặng đã được xét nghiệm tầm soát viêm gan C kể từ năm 1990. Một số quốc gia khác gần đây mới bắt đầu xét nghiệm máu trước khi truyền.
Dùng chung kim tiêm và dụng cụ dùng để chuẩn bị và tiêm chích ma túy (bao gồm kim tiêm, ống tiêm, dây buộc tĩnh mạch, dụng cụ chưng cất ma tuý tổng hợp, muỗng, bộ lọc, nước và bông gòn).
Tái sử dụng các dụng cụ để xỏ lỗ và xăm mình (gồm kim tiêm, mực và lọ mực) hoặc dụng cụ dùng trong điện phân hoặc châm cứu.

Những con đường khác mà viêm gan siêu vi C có thể xâm nhập vào cơ thể:

Dùng chung hoặc mượn các vật dụng chăm sóc cá nhân có thể đã dính máu, ví dụ như dao cạo râu, kềm cắt móng tay và bàn chải đánh răng. Bao gồm cả việc đi cạo râu tại các cửa hàng cắt tóc công cộng, nơi dao cạo được tái sử dụng.
Một số phương pháp chữa bệnh truyền thống liên quan đến cắt hoặc xỏ lỗ da như giác hơi ướt.
Lây nhiễm viêm gan siêu vi C qua đường tình dục thường không phổ biến. Sự lây truyền qua tình dục khác giới là rất hiếm và lây nhiễm trong tình dục đồng giới qua đường hậu môn không sử dụng bao cao su giữa nam và nam cũng hiếm. Nguy cơ gia tăng khi có một số yếu tố khác hiện diện kèm theo như có nhiễm HIV, bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, quan hệ có chảy máu và chemsex (sử dụng thuốc kích thích nhằm tăng cường và kéo dài quan hệ).
Nguy cơ viêm gan C lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai hoặc khi sinh con thường là thấp ở Canada. Tuy nhiên, nguy cơ có thể cao hơn trong trường hợp trẻ em sinh ra từ các bà mẹ bị viêm gan C ở các quốc gia khác, nơi có hệ thống chăm sóc y tế khác với Canada.

Các xét nghiệm trong bệnh viêm gan siêu vi C

Bạn có thể nhiễm viêm gan siêu vi C mà không biết.

Xét nghiệm là cách duy nhất để biết bạn có nhiễm viêm gan siêu vi C không. Thường cần hai xét nghiệm máu để biết bạn có bị viêm gan siêu vi C không.

1. Xét nghiệm tầm soát tìm kháng thể viêm gan siêu vi C để kiểm tra xem bạn đã từng tiếp xúc với siêu vi hay không.

2. Xét nghiệm chẩn đoán để xác định liệu bạn có đang mang siêu vi trong cơ thể hay không.

Xét nghiệm ngày càng trở nên đơn giản hơn. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn để đảm bảo bạn nhận được kết quả xét nghiệm chẩn đoán chứ không chỉ là xét nghiệm tầm soát viêm gan C.

Cho dù người bệnh tự đào thải siêu vi và khỏi bệnh trong vòng vài tháng đầu hoặc khỏi bệnh thông qua điều trị viêm gan C thì kháng thể kháng siêu vi C vẫn luôn luôn tồn tại trong máu. Chỉ có người có xét nghiệm chẩn đoán dương tính mới có thể lây truyền bệnh viêm gan siêu vi C cho người khác.

Điều trị viêm gan siêu vi C

Viêm gan siêu vi C có thể chữa khỏi!

Thuốc điều trị viêm gan siêu vi C có hiệu quả cao và chữa khỏi cho hầu hết bệnh nhân. Đa số bệnh nhân cần điều trị để chữa khỏi viêm gan siêu vi C. Các thuốc điều trị viêm gan siêu vi C được gọi là thuốc kháng siêu vi trực tiếp hoặc DAA. Thuốc có dạng viên, dễ uống, ít tác dụng phụ và dùng trong một thời gian ngắn.

Tất cả những người bị viêm gan siêu vi C nên trao đổi với bác sĩ của mình về các lựa chọn điều trị.

Mục tiêu của điều trị viêm gan C là:

tiêu diệt siêu vi trong cơ thể
giảm tối thiểu tổn thương gan
nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh
ngăn ngừa sự lây lan của siêu vi C sang người khác – nếu một người được chữa khỏi viêm gan C, điều đó có nghĩa là siêu vi này không còn được phát hiện trong cơ thể và sẽ không thể lây truyền sang người khác

Chuẩn bị trước khi điều trị

Có rất nhiều thuốc lựa chọn trong điều trị viêm gan siêu vi C. Khi lựa chọn thuốc điều trị cần xem xét các yếu tố sau:

mức độ tổn thương gan
chủng loại hoặc kiểu gen của siêu vi
đã từng được điều trị viêm gan C trước đó chưa
thuốc đang dùng
các bệnh kèm theo khác

Chuẩn bị sẵn sàng cho liệu trình điều trị bao gồm việc lên kế hoạch điều trị với bác sĩ và đảm bảo nhận được sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè trong quá trình điều trị. Bác sĩ điều trị sẽ đánh giá bệnh nhân trước, trong và sau khi điều trị.

Điều trị kịp thời có thể cứu được lá gan và cuộc sống của người bệnh.

Việc điều trị sẽ diệt siêu vi trong cơ thể nhưng KHÔNG bảo vệ chống lại tái nhiễm trùng.

Bệnh nhân không tạo miễn dịch chống lại viêm gan siêu vi C sau khi được chữa khỏi, và vì vậy có thể bị nhiễm lại. Các bước phòng tránh tái tiếp xúc với siêu vi (tái phơi nhiễm) sẽ giúp bạn tiếp tục sống mà không bị mắc viêm gan siêu vi C lần nữa.

Nếu bạn tái tiếp xúc với siêu vi viêm gan C, xét nghiệm dương tính với siêu vi này, và không tự đào thải siêu vi sau khi tái nhiễm thì bạn sẽ cần được điều trị lại.

Viêm gan siêu vi A và B : sự khác biệt

Viêm gan siêu vi C khác với viêm gan siêu vi A và B.

Viêm gan siêu vi A lây nhiễm khi người bệnh vô tình nuốt phải phân thông qua nguồn nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. Gần như tất cả bệnh nhân đều tự khỏi bệnh viêm gan siêu vi A mà không cần dùng thuốc và cơ thể sau đó trở nên miễn nhiễm với siêu vi này.

Viêm gan siêu vi B có thể lây nhiễm khi máu, tinh dịch hoặc dịch âm đạo của người bị viêm gan siêu vi B xâm nhập vào cơ thể của người không bị viêm gan siêu vi B. Viêm gan siêu vi B cũng có thể truyền sang em bé sơ sinh trong quá trình sinh đẻ. Hầu hết những người lớn mắc bệnh viêm gan B đều tự khỏi và cơ thể của họ trở nên miễn dịch với siêu vi này.

Nếu một người không tự khỏi viêm gan siêu vi B thì họ sẽ trở thành nhiễm trùng mạn tính. Nguy cơ tiến triển thành bệnh siêu vi B mạn tính càng cao khi độ tuổi tiếp xúc với siêu vi này càng trẻ. Người bị viêm gan siêu vi B mạn tính có thể sẽ bị các vấn đề về gan lâu dài. Việc điều trị có thể giúp làm chậm lại và kiểm soát siêu vi. Thật không may là hiện tại vẫn chưa có thuốc chữa khỏi bệnh viêm gan siêu vi B mạn tính.

Bạn có thể tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm gan siêu vi A và B.

Hiện chưa có vắc-xin phòng ngừa cho viêm gan siêu vi C, nhưng đã có thuốc điều trị khỏi bệnh này.

Các dịch vụ cho bệnh viêm gan siêu vi C gần bạn

Tìm trung tâm chuyên về viêm gan siêu vi C gần bạn.

Người dân sinh sống tại Canada có thể dùng công cụ mạng sau để truy tìm dịch vụ hỗ trợ viêm gan siêu vi C gần khu vực sinh sống http://hcv411.ca/

Ở Ontario, bạn có thể liên lạc tổ chức Sexual Health Infoline Ontario để biết thêm thông tin về bệnh viêm gan siêu vi, HIV, và sức khỏe tình dục. Đường dây này có dịch vụ hỗ trợ tiếng Hindi, Punjabi, Urdu, Tagalog, Quan Thoại, Quảng Đông, và nhiều ngôn ngữ khác. Khi gọi điện, bạn có thể sẽ được hẹn một thời gian cụ thể để nói chuyện với nhân viên tư vấn bằng ngôn ngữ của bạn. Họ cũng có thể giới thiệu bạn đến một phòng khám tại Ontario để làm xét nghiệm.

Gọi miễn phí trong Ontario: 1-800-686-7544

Thứ 2 đến thứ 6: 10h sáng đến 10:30h tối

Thứ 7 và Chủ Nhật: 11h sáng đến 3h chiều

Ở ngoài tỉnh Ontario, xin liên lạc với cơ sở y tế địa phương.